قالب خبری داریا نیوز

بحث استعدادیابی و پشتوانه سازی برای تیم‌های ملی یکی از حلقه‌های مفقوده ورزش ما است. این مساله با وجود اهمیت بسیار بالا سال‌ها است که به دست فراموشی سپرده شده و متولیان ورزش هم هیچگاه عزمی جدی برای برطرف کردن این معضل نشان ندادند. در واقع این تک ستاره‌ها بودند که به صورت گلخانه‌ای رشد کرده اند و ثمره تلاش‌های شخصی شان همین مدال‌هایی است که در میادین مختلف کسب می‌کنیم.

نادر وادی خیل مدیر کل دفتر استعدادیابی معاونت ورزش‌های حرفه‌ای و قهرمانی وزارت ورزش و جوان به تشریح برنامه‌های این دفتر پرداخت که در ادامه می خوانید:

** استعدادیابی فراموش شده

قبل از حضور دکتر عباسی در وزارتخانه به بحث استعدادیابی به عنوان یک موضوع جدی پرداخته نمی‌شد. با حضور او کلمه «استعدادیابی» به جهت اهمیت به نام این دفتر اضافه شد. به اعتقاد من و کارشناسان، موضوع استعدادیابی فراموش شده و به صورت سازمان یافته و نظام مند به آن پرداخته نشده است. در عین حال اصل موضوع پشتوانه سازی در ورزش کشور برنامه هدفمند و نظامندی ندارد. ما موظفیم در وزارتخانه به این موضوع توجه جدی کنیم. محور عملیاتی برای تحقق این هدف استعدادیابی است.

** باید تعریف واحدی از استعدادیابی داشته باشیم

در کشور ما تعاریف مختلفی از استعدادیابی می‌شود. آنچه که بسیاری از رسانه‌ها و فدراسیون‌ها درباره استعدادیابی مدنظر دارند، مورد توجه ما نیست. استعدادیابی یعنی مخاطب خام و ورزش نکرده ای که آموزش کلاسیک ندیده و در یک فرایند نظام مند قرار گیرد. در کنار آن بحث نخبه یابی و استعدادگزینی را داریم که تنها برخی از فدراسیون‌ها به آن توجه می‌کنند که این هم یعنی افرادی که آموزش دیده اند و مهارت دارند، به صورت تصادفی در حین مسابقات توسط کارشناسان و مربیان انتخاب و به اردوهای تیم ملی دعوت می‌شوند به این دسته از افراد یک استعداد می‌گویند. ما می خواهیم اختلاف سلیقه‌ها و تنوع روش را تغییر دهیم و شیوه منطبق بر چشم انداز وزارتخانه در عرصه بین‌المللی تدوین کنیم. در این راستا طرح پایلوت استعدادیابی را در استان لرستان برنامه‌ریزی کردیم تا اجرایی شود. ما موضوع نخبه یابی را هم مدنظر داریم. در رشته فوتبال با همکاری باشگاه پرسپولیس و در کشتی با کمک اداره کل ورزش و جوانان مازندران می خواهیم این طرح پایلوت را پیاده کنیم تا نتایج و اطلاعات مورد نظر را از برگزاری این طرح‌ها به دست آوریم.

** راه‌ندازی ستاد ملی استعدادیابی در وزارتخانه برای نخستین بار

ما موضوع استعدادیابی را ملی نگاه می کنیم. این طرح ملی باید با همکاری همه مدیران و سازمان‌ها انجام شود، در این ستاد همه معاونان وزیر و مدیران کل مرتبط در حوزه‌های پشتیبانی، حمایت از قهرمانان، امور بانوان، آموزش و پرورش ، وزارت کشور ، صدا و سیما و … حضور دارند تا به صورت سازمان یافته بحث استعدادیابی را دنبال کنیم.

کلیات طرح تشکیل ستاد ملی استعدادیابی تنظیم و تقدیم وزیر شده است تا احکام اعضا را صادر کند. این ستاد از شروع سال آینده به صورت عملیاتی کارش را آغاز می کند. البته اکنون کارها برای اجرای طرح استعدادیابی به صورت پایلوت در حال انجام است. افق دید ما توجه به رشته‌های حاضر در بازی‌های آسیایی است. با این چشم انداز به بحث پشتوانه سازی توجه می کنیم.

** المپیاد ایرانیان با همکاری وزارت آموزش و پرورش احیا می‌شود

در موضوع نخبه یابی می خواهیم چهارمین المپیاد ورزشی ایرانیان را برگزار کنیم تا از دل این المپیاد استعدادیابی و نخبه گزینی صورت گیرد. در حوزه ستادی در حال برنامه‌ریزی و نظارت برای برگزاری مسابقات هستیم. مقدمات برگزاری المپیاد ایرانیان انجام شده، وزیر دکتر سجادی را به عنوان رییس ستاد المپیاد معرفی کرده است.

برگزاری المپیاد جزو برنامه‌ها و وظایف اجرایی دفتر استعدادیابی و ورزش حرفه‌ای و قهرمانی وزارتخانه است. پیش‌بینی این است که این المپیاد در دفتر ما انجام شود و طبیعی است که پیگیری این موضوع از وظایفمان است. ما بنا داریم المپیاد را با همکاری وزارت آموزش و پرورش برگزار کنیم. می خواهیم تاریخ مسابقات را با رقابت‌های آن‌ها همزمان کنیم. المپیاد در سال ۸۹ در رده نوجوانان برگزار شد، ما هم همان گروه سنی را مدنظر داریم. می خواهیم المپیاد را با محوریت وزارت آموزش و پرورش برگزار کنیم، چرا که قرار نیست ما یک کاری انجام دهیم و آن‌ها کار دیگر. مخاطب ما یکی است. می خواهیم در ستاد ملی استعدادیابی جلوی موازی کاری را بگیریم و در هزینه، امکانات و نیروی انسانی مشارکت کنیم. این وظیفه ما است که تلاش کنیم بر اساس چشم انداز ورزش کشور و علم روز دنیا برنامه‌ها را پیاده کنیم.

** بزرگ‌ترین مشکل المپیاد ایرانیان موازی کاری بود

ما گزارش کاملی از دوره‌های گذشته المپیاد جمع‌آوری کردیم تا چالش‌ها را پیدا کنیم. به نظر من بزرگ‌ترین ایراد المپیاد ایرانیان همین موازی کاری بود که آن را به چالش می‌کشاند، ولی به عنوان یک برنامه بد نبود. می خواهیم در ستاد ملی استعدادیابی کمیته‌ تخصصی راهکار ارائه دهد. المپیاد یک شورای عالی دارد که بودجه را مصوب و دستورالعمل‌ها را عمل می‌کند. سپس در ستاد کار کارشناسی انجام می‌گیرد و به استان‌ها ابلاغ می‌شود.

** پایگاه‌های قهرمانی از واگذاری به بخش خصوصی منع شدند

پایگاه‌های قهرمانی ۱۰ سال قبل تاسیس شدند. این پایگاه‌ها به مرور زمان به مرکز سنجش قهرمانان تبدیل شد که فقط در آن تست می‌گرفتند. به مرور زمان نیروهای انسانی این مجموعه تضعیف شدند. تجهیزات ارتقا پیدا نکرد، نیاز قهرمانان تامین نشد. پایگاه‌ها برنامه محور نبودند. ما می خواهیم وقتی ورزشکار از اردوهای تیم ملی به استان‌ها بر می‌گردد مرکزی برای رسیدگی به امورش وجود داشته باشد، به همین دلیل این پایگاه‌ها به مراکز بدنسازی تبدیل شد و تنها تعداد کمی از استان‌ها از جمله استان‌ها آن را حفظ کردند. ما حس کردیم ابتدا باید فونداسیون کار را در استان‌ها ایجاد کنیم، به همین دلیل در فاز اول به دستور عباسی بنا داریم دوباره این پایگاه‌ها را احیا کنیم.

تجهیزات این پایگاه‌ها مستهلک شده و به روز نیست. پایگاه‌ها نیاز به تجهیز و تقویت نیروی انسانی دارند، چرا که محل آموزش و اجرای دستورالعمل وزارتخانه‌ هستند. در واقع پایگاه‌ها محلی برای سنجش و توسعه قابلیت‌های جسمانی ، درمان ورزشکاران و … هستند. با نگاه حمایتی عباسی بودجه ای پیش‌بینی کردیم تا همه کمبودهای پایگاه‌ها برطرف شود و برای این که این پایگاه‌ها مانند گذشته نباشند، موانع قانونی را حذف کردیم.

طبق ماده «۸۸» پایگاه‌ها برای درآمدزایی به بخش خصوصی واگذار شدند، اما ماه گذشته بنا به دستور وزیر بخشنامه ای به استان‌ها درباره ممنوعیت واگذاری پایگاه ها به بخش خصوصی ابلاغ شد و مقرر گردید که پایگاه‌ها به ادارات کل استان‌ها برگردند و در واقع مرکز علمی وزارتخانه در استان‌ها باشند.

** افزایش ۱۵ پایگاه قهرمانی در سال ۹۱

ما به دنبال توسعه کمی و کیفی پایگاه‌های قهرمانی هستیم قطعا یک پایگاه مجهز پاسخگوی نیاز ورزشکاران نیست. می خواهیم هر ساله تعداد پایگاه ها را افزایش دهیم. در حال حاضر ۳۱ پایگاه در سراسر کشور موجود است، در فاز اول بنا داریم از نظر محیطی، امکانات و نیروی انسانی آن را تجهیز کنیم. در سال ۹۱ هم پیش‌بینی کردیم بر اساس پتانسیل استان‌ها ۱۵ پایگاه اضافه کنیم که برای رسیدن به این مهم در حال مذاکره با شرکت توسعه و نگهداری از اماکن ورزشی هستیم. البته استانداری‌ها هم نقش بسیار مهمی دارند، ادارات کل باید از این طرح دفاع کنند و زحمت بکشند، چون به سمت برنامه محوری می‌رویم می خواهیم طوری برنامه‌ریزی کنیم که با جابجایی مدیران برنامه‌ها بر هم نخورند. ما سیاستگذاریم و آیین‌نامه تدوین می کنیم. پایگاه ها قطعا باید در اختیار استان‌ها باشند تا برنامه‌های وزارت را اجرایی کنند. در واقع پایگاه‌ها به عنوان یک مرکز ثقل مورد توجه وزارتخانه هستند.

** بودجه، ضمانت اجرایی طرح استعدادیابی در فدراسیون‌ها و استان‌ها

از طریق معاونت ورزش حرفه‌ای و قهرمانی بخشنامه ای به همه فدراسیون‌ها و ادارات کل تربیت بدنی استان‌ها ابلاغ شد که موظف هستند برای اجرای برنامه‌هایشان از کمیته‌ تخصصی استعدادیابی مصوبه بگیرند. همین الان فدراسیون‌ها و استان‌ها به دنبال تصویب بودجه در اداره کل نظارت و برنامه‌ریزی وزارتخانه هستند و برنامه‌های استعدادیابی آن‌ها باید از اداره کل استعدادیابی مصوبه بگیرد. استان‌ها هم طرح های پیشنهادی را ارائه می‌دهند و باید از ما مصوبه بگیرند. ما ادارات نظارتی داریم. بودجه فدراسیون‌ها و ادارات در وزارت تعیین می‌شود، ما هم حمایت مدیران را داریم. در عین حال سمینار برگزار می کنیم تا مدیران توجیه شوند.

** استعدادیابی کار یک فدراسیون نیست

استعدادیابی کار سختی است. قول دادیم، ولی فراموش نکنیم که ایجاد فرهنگ توجه به استعدادیابی کار دشواری است و یک پروسه بلند مدت است. ما طی یکی، دو سال نمی توانیم استعدادیابی کنیم. شاید آزمون‌های علمی، مرحله غربالگری و … به ظاهر سخت باشد، ولی موضوع پرورش چند سال زمان می‌برد تا نتیجه‌ دهد. برای این که نتیجه‌ بگیریم، باید پایگاه‌های قهرمانی ، استعدادیابی، نخبه یابی، المپیاد و … در قالب یک زنجیر مرتبط به هم فعالیت کنند. اینجا نیاز است که مدیران و مربیان نیز آموزش ببینند، این یک کار ملی است و همه کشور باید به آن توجه کنند. به استعدادیابی یک موضوع ملی بنگرید، نه کار یک فدراسیون.

** معلمان ورزش مستعدان را انتخاب می‌کنند

برنامه ما برای استعدادیابی این است که معلمان ورزش موظف هستند بر اساس یک کار تحقیقاتی تعدادی از مستعدان نوجوان را در مقطع تحصیلی ابتدایی انتخاب و به پایگاه‌های قهرمانی معرفی کنند. ما در حوزه ستادی آیین‌نامه برگزاری آزمون ها و تست‌های مختلف را تدوین می‌کنیم. بر این اساس از مستعدان آزمون های مختلف گرفته می‌شود و بر اساس نرم‌افزار‌های موجود از نتایج به دست آمده رشته‌هایی که فرزندان خانواده‌ها توانایی موفقیت در آن زمینه‌ها را دارند، به آن‌ها اعلام می‌شود. البته علاقه خود ورزشکار و خانواده هم تعیین کننده است. پس از انتخاب نهایی رشته ورزشی، مستعدان در اختیار هیات‌ها و انجمن های ورزشی آموزش و پرورش قرار می‌گیرند تا آموزش مستمر ببینند. قطعا این سرمایه‌ها نیاز به عرصه رقابت دارند که المپیاد ایرانیان برای این منظور در نظر گرفته شده است، اما در طرح نخبه یابی استعدادها توسط معلمان ورزش انتخاب نمی‌شوند، بلکه با نظر مربیان گزینش می‌شوند. در این شیوه هم نخبه‌ها در مدارس و سالن های مربوط به هیات‌ها تمرین می‌کنند.

** به هیچ وجه دنبال تصدی‌گری نیستیم

یکی از مشکلات ما در برنامه‌ریزی کشور این است که برنامه‌ریزی را سهل الاجرا نمی‌بینیم، ما باید به پتانسیل و ظرفیت های هر استان دقت کنیم. به عنوان مثال نباید در سیستان و بلوچستان به کشتی بپردازیم و استعدادیابی را در این استان با مازندران یکسان ببینیم. همه می بینیم که آذربایجان غربی در والیبال ، خوزستان در فوتبال، کشتی در مازندران و … مستعد هستند. در تهران و استان البرز هم باید متنوع تر ببینیم، چون تنوع جمعیتی زیاد است. ما سعی داریم به استان‌ها خوراک دهیم و به هیچ وجه به دنبال تصدی گری نیستیم، بلکه می خواهیم طراحی و نظارت کنیم. قطعا اگر در موضوع نظارت قوی باشیم، پیش‌بینی می‌کنم که نتایج خوبی می گیریم.

** باشگاه‌های خصوصی باید حمایت شوند

یکی از محورهای توسعه ورزش حرفه‌ای و قهرمانی توجه به باشگاه‌های خصوصی است. ما سعی کردیم در این زمینه کارهای مطالعاتی کنیم. موانع و چالش‌های جدی این باشگاه‌ها را در دستور کار قرار دادیم و داریم تلاش می‌کنیم به سمتی برویم که یک باشگاه خصوصی منطبق بر شرایط کشور تدوین کنیم. نگاه وزیر به این مقوله مثبت است. تاکنون دو جلسه نشست با باشگاه‌های خصوصی برگزار کردیم. بنا داریم طرح حمایت از این باشگاه‌ها را طراحی کنیم. قطعا باید آن‌ها حمایت شوند، چرا که مدیران باشگاه‌های خصوصی زحمت کش هستند و سال‌ها است که در این زمینه خدمت می‌کنند. ما می توانیم چالش‌های پیش روی آن‌ها را در گروه‌های کارشناسی ، آسیب شناسی کرده و راهکار ارائه دهیم.

** راه‌ندازی بانک جامع اطلاعات ورزش کشور

ما برای برنامه‌ریزی و طراحی هر کاری نیاز به آمار و اطلاعات دقیق داریم که متاسفانه در ورزش هیچ منبعی وجود ندارد. این یک طرح ملی است. ادارات کل ، فدراسیون‌ها و بسیاری از سازمان‌ها که بخش ورزشی دارند، باید به این طرح ورود کنند. در وهله اول می خواهیم اطلاعات پایه‌ها، مرتبط با موضوع استعدادیابی را در دستور کار قرار دهیم. در این بانک از لحظه‌ای که ورزشکار به عرصه ورزش ورود می‌کند، صاحب شناسنامه می‌شود. همچنین همه پتانسیل‌ها و اماکن ورزشی استان‌ها در این بانک اطلاعاتی به ثبت می‌رسند. طرح بسیار سختی است، ولی با نگاه ویژه وزیر و با همکاری بخش‌های مختلف مقدماتش در حال انجام است.

** طراحی نظام جامع مربیان

یکی دیگر از اقدامات مهم دفتر استعدادیابی و ورزش حرفه‌ای و قهرمان طراحی نظام جامع مربیان است. دوره‌های مربیگری زیادی در سطوح مختلف برگزار می‌شود. ما می خواهیم آن‌ها را هدفمند و محتوای علمی مربیان را یکسان کنیم تا کارهای تخصصی با وحدت و رویه بهتری انجام شود. در موضوع آموزشی تنوع محتوایی زیادی داریم. دفتر ما متولی نیست. طراحی و برنامه‌ریزی و ابلاغ دستور العمل‌ها با ما است. فدراسیون‌ها و ادارات کل موظف به اجرای این طرح هستند.