قالب خبری داریا نیوز

• 

• مقدمه

• مفهوم انرژی روانی

• تعریف استرس

• رابطه بین استرس و انرژی روانی

مقدمه

ورزشکاران زبده علاوه بر تنظیم انرژی جسمانی باید بتوانند انرژی روانی خود را طی یک رویداد ورزشی یا دوره ای از مسابقات تنظیم نمایند. انرژی جسمانی با تمرین بدنی منظم و تغذیه مناسب توسعه می یابد اما انرژی روانی با تمرینات ذهنی و ایجاد افکار مثبت افزایش می یابد. جسم و روان اثر متقابل بر هم دارند. جسم قوی و سالم روی روان تأثیر مثبت می گذارد و از سوی دیگر روان آرام و پرانرژی جسم را همچون موم در اختیار خود دارد. از اینرو ورزشکاران باید بتوانند هر دو انرژی روانی و جسمانی را در حد مناسب تنظیم نمایند. انرژی روانی باید با توجه به نوع فعالیت تنظیم شود. ورزشکار باید فراگیرد وقتی سطح انرژی روانی وی پایین است با چه فنونی آن را افزایش دهد و وقتی سطح انرژی روانی اش در اشکال خشم واضطراب بالا است چگونه آنرا تعدیل نماید.

مفهوم انرژی روانی

مربی خبره و آگاه علاوه بر پرورش جسم ورزشکار به پرورش ابعاد روحی و روانی وی نیز توجه دارد. بسیاری از اعمال ما تحت تأثیر افکار و فرآیندهای روانی ما قرار دارند. ورزشکاران وقتی از سطح انرژی سرشاری برخوردار باشند و افکاری مثبت داشته باشند بهترین سطح عملکردی به ثبت می رسانند. بنابراین نه تنها لازم است که سطح انرژی روانی توسعه یابد بلکه باید در بهترین سطح نیز حفظ شود.

صرفه جویی در انرژی جسمانی از طریق توصیه به حذف حرکات زائد صورت می پذیرد و صرفه جویی در انرژی روانی از راه تمرکز روی محرک اصلی و هدف واقعی محقق می شود. انرژی روانی نه تنها می تواند سودمند باشد بلکه می تواند مضر و مخل فعالیت هم باشد. در تنظیم انرژی روانی باید توجه را از عوامل مزاحم و متداخل در فعالیت به عوامل اصلی و هدف در تمرین و مسابقه متمرکز نمود. اولین قدم در راه تنظیم انرژی روانی توسعه شناخت فرد از وضعیت جسمی و روانی خود است. خودآگاهی نسبت وضعیت روانی از طریق گسترش قوه تصویرسازی محقق می شود.

در روانشناسی انرژی روانی به عنوان سطحی از برانگیختگی، بیداری وفعالیت ذهن و بدن توصیف شده است. انرژی روانی پایه و اساس کارکردهای ذهنی محسوب می شود و انگیزش را پایه ریزی می کند. انرژی روانی دو بعد مثبت و منفی دارد. انرژی روانی مثبت همراه با شادی و سرخوشی است و انرژی روانی منفی توأم با خشم و اضطراب می باشد. از سوی دیگر میزان انرژی روانی می تواند بالا یا پایین باشد. برای مثال وقتی شما به تماشای تلویزیون مشغول هستید به میزان کمی از انرژی روانی نیاز دارید اما هنگام مسابقه و رویارویی با حریف میزان انرژی روانی بالایی برای موفقیت و غلبه بر حریف لازم دارید. اگر میزان انرژی روانی در این شرایط از حد مطلوب و مناسب بالاتر رود مخل فعالیت بوده و اجرای فرد تخریب می شود. از اینرو ورزشکار به سطح مطلوب و بهینه ای از انرژی روانی نیاز دارد. این سطح مطلوب و مناسب با توجه به نوع رشته ورزشی و موقعیت رقابت متغیر است.

تعریف استرس

استرس و انرژی روانی بالا تا حد زیادی به هم نزدیک هستند اما یک مفهوم ندارند. استرس زمانی بوجود می آید که بین خواسته های مهم و پراهمیت از نظر فرد و توانایی و ظرفیت وی برای اجرای آنها تعارض روی دهد. اگر ورزشکار هنگام مسابقه سطح انتظارات و توقعات را بالاتر از میزان توانایی ها و مهارت خود بیابد دچار استرس ناشی از اضطراب می شود (شکل ۱).

رابطه بین استرس و انرژی روانی

بسیاری از مربیان تصور می نمایند که استرس با انرژی روانی بالا همراه است در صورتیکه چنین نیست و این دو مفهوم یکسان نیستند. عدم درک تفاوت این دو مفهوم مربیان را در یافتن محدوده بهینه انرژی روانی گمراه می کند. رابطه استرس با انرژی روانی در شکل ۲ ترسیم شده است. همانطور که در شکل مشخص شده  در ربع A ارتباط بین استرس شدید و انرژی روانی بالا  در حالاتی چون خشم و اضطراب تظاهر می یابد. همانطور که می دانیم ورزشکاران ممکن است دچار ملال و خستگی شوند که استرس آور است و انرژی روانی آنها در ربع B قرار می دهد. در ربع C ورزشکاران در شرایط آرامش عصبی قرار دارند که نه استرس آور است و نه انرژی روانی بالا ست. در ربع D میزان انرژی روانی بالا است ولی میزان استرس پایین است در این شرایط ورزشکاران در حالت نشاط و سبکباری به سر می برند.