قالب خبری داریا نیوز

براساس نتایج بدست آمده از تحقیقات گوناگون در سراسر دنیا، ورزش نه تنها باعث سلامت جسم، نشاط و شادابی روح همگان می شود بلکه سلامت فکر و ذهن جوانان را نیز تحت الشعاع خود قرار می دهد. با این وجود کمبود امکانات ورزشی و هزینه بالای آن همواره یکی از موانع بزرگ در راه ترویج و بهینه سازی فرهنگ ورزش در کشور ما خصوصاً در میان دختران و زنان بوده است.در حالی که تعداد زیادی از جمعیت کشور ما را زنان تشکیل می دهند و با توجه به اهمیت حضور زنان در عرصه های مختلف فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و …

 همچنین پتانسیل موجود در این قشر عظیم از جامعه، امکانات موجود پاسخگوی نیاز علاقه مندان این قشر نیست.همانطور که می دانیم سلامتی زنان و دختران در هر جامعه ای به لحاظ احراز دو نقش مادری و همسری و تأمین سلامت خانواده و اجتماع، رشد و تعالی فرزندان را نیز به همراه دارد. اما به دلیل نبود فضای کافی و تجهیزات مناسب این قشر عظیم در جامعه از داشتن فضای اختصاصی ورزشی و امکانات در بیشتر موارد محروم هستند.

از این رو سلامت آنان درمعرض آسیب های جدی قرار دارد.براساس آمارهای موجود در اداره کل ورزش بانوان سازمان تربیت بدنی تا سال ،۸۲ اماکن ورزشی، ورزش بانوان در استانهای مختلف سراسر کشور به سه دسته اماکن ورزشی دولتی تربیت بدنی که مستقیماً زیر نظر سازمان تربیت بدنی اداره می شوند، اماکن ورزشی غیرتربیت بدنی که زیر نظر ادارات دولتی نظیر سازمانها، وزارتخانه های مختلف مانند شرکت نفت، شهرداری ها و غیره قرار دارند و اماکن ورزشی خصوصی تقسیم می شوند .

طبق این تقسیم بندی ۱۱۸۴ مرکز ورزشی دولتی تربیت بدنی، ۱۶۶ مرکز ورزشی غیرتربیت بدنی و ۱۱۷۰ مرکز ورزشی خصوصی در استانهای مختلف کشور وجود دارد، که از این تعداد ۸۵۶ مرکز به صورت نیمه وقت (تا ظهر) و ۵۶۲ مرکز به شکل تمام وقت در اختیار بانوان قرار دارد. به طور مثال تهران دارای ۴۶۹ مرکز ورزشی دولتی تربیت بدنی و ۵۹۱ مرکز خصوصی ورزش بانوان، سمنان دارای ۱۰ مرکز ورزشی تربیت بدنی، یک مرکز دولتی غیرتربیت بدنی و دو مرکز خصوصی است که ۱۱ مرکز ورزشی به صورت نیمه وقت و یک مرکز ورزشی به شکل تمام وقت اداره می شوند.

همچنین می توان به یک مرکز ورزشی نیمه وقت و سه مرکز ورزشی تمام وقت دولتی تربیت بدنی بانوان در کهگیلویه و بویر احمد اشاره کرد، که با توجه به آمار موجود این استان دارای کمترین تعداد اماکن ورزشی بانوان در سطح کشور است.

ساعات کم؛ امکانات نامناسب

اختصاص تنها ساعاتی از صبح به ورزش بانوان در اکثر مراکز ورزشی سطح کشور از جمله مواردی است که تعداد زیادی از زنان و دختران به آن معترضند، زیرا براساس این تقسیم بندی زمانی طیف وسیعی از آنان که شامل محصلین و کارمندان می شوند از گردونه پرداختن به ورزش در رشته های مختلف جهت حفظ تندرستی و سلامت روح به طور غیرارادی و ناخودآگاه خارج می شوند.

مهسا .ت یکی از مراجعه کنندگان به باشگاه های ورزشی با اشاره به این که در فرهنگ ما ورزش بانوان چندان نهادینه نشده و جدیداً مورد توجه قرار گرفته است می گوید: «جامعه ورزشی ما آن بهایی را که به آقایان می دهد به خانم ها نمی دهد. خانم ها می توانند از ۸ صبح تا دو بعد از ظهر از امکانات باشگاه ها استفاده کنند، علاوه بر آن در روزهای تعطیل تقریباً در تمام ساعات این مراکز در اختیار مردان است و خانم های شاغل نمی توانند از این مراکز استفاده کنند.

حداقل باید تعدادی از مراکز ورزشی، ساعاتی از بعد از ظهر و شب را به خانم ها اختصاص دهند تا زنان شاغل نیز بتوانند از امکانات ورزشی موجود استفاده کنند.» وی دلیل پرداختن به امر ورزش از سوی خود را تأمین سلامت روح، برخورداری از یک آناتومی و سطح انرژی مناسب ذکر می کند و خواستار رسیدگی به وضعیت بهداشتی مراکز ورزشی، افزایش ساعات کار و تعداد مراکز مختص ورزش همچنین توجه بیشتر مسئولین به امر ورزش بانوان است.

در یک نگاه اجمالی به مراکز ورزشی متوجه خواهیم شد، واقع شدن در محیط های دربسته، با تهویه نه چندان مناسب، اغلب کوچک و تا حدی تاریک از جمله مشخصه های اصلی بیشتر این مراکز هستند، عواملی که نه تنها باعث ایجاد انگیزه در افراد نمی شوند بلکه در بسیاری از موارد باعث دلزدگی آنان می شوند. به همین دلیل بسیاری از افراد بعد از مدت کوتاهی مراجعه به این مراکز بدون توجه به اصل تأمین سلامت روح و جسم خود از طریق پرداختن به ورزش از آمدن به چنین باشگاه هایی منصرف می شوند.

خانم ابراهیمی مدیر یک باشگاه ورزشی خصوصی ویژه بانوان با بیان این مطلب که نسبت به چند سال گذشته تعداد دختران و زنان مراجعه کننده به باشگاه حدوداً دو برابر افزایش یافته است، دلیل اصلی آن را افزایش نرخ رشد جمعیت جوان جامعه ذکر می کند و می گوید: «متأسفانه ورزش در میان بانوان چندان جدی گرفته نمی شود، که شاید یکی از دلایل اصلی آن اختصاص فضاهای سرپوشیده بسته و کوچک با تهویه نامناسب برای ورزش بانوان است.» وی عدم کمک از سوی سازمان تربیت بدنی به مراکز ورزش خصوصی را دلیل اصلی بالا بودن شهریه این قبیل مراکز می داند و می افزاید: «باشگاه باید تمام هزینه های خود از قبیل خرید دستگاه، پرداخت دستمزد مربیان و سایر هزینه های جانبی را از محل شهریه های دریافتی تأمین کند. به تبع هر قدر هم که تلاش شود نمی توان میزان شهریه ها را تا حد زیادی کاهش داد.»

ورزش مکمل درمانی

ورزش کردن و فرهنگ ورزش نه تنها در میان زنان بلکه در کل جامعه و در نزد اغلب اقشار به صورت امری ناملموس و ناهماهنگ با زندگی افراد خودنمایی می کند که تنها نقش ناچیزی آن هم در اوقات فراغت به عنوان سرگرمی برعهده دارد. از این رو بارها و بارها شاهد هستیم که بسیاری از افراد از جمله زنان، خصوصاً در سنین بالا، تنها بنا به توصیه و اجبار پزشکان به ورزش می پردازند و چون از نقش مهم آن در حفظ شادابی روح و جسم خود غافلند در بسیاری از موارد خیلی زود از آن خسته می شوند و آن را کنار می گذارند.خانم سلسبیلی، مربی یک باشگاه ورزشی با اشاره به این که بیشتر زنان کشور بعد از ۳۰ سالگی به دلیل بی اهمیتی به ورزش و تغذیه مناسب، دچار پوکی استخوان، کمردرد، درد مفاصل و سایر بیماری ها می شوند گفت: «متأسفانه بسیاری از خانم ها بعد از انجام فیزیوتراپی و نگرفتن نتیجه بنا به توصیه پزشکان به ورزش روی می آورند.»

وی افزایش تعداد مراکز ورزشی بانوان، رسیدگی به بهداشت و پاکیزگی و استاندارد بودن دستگاهها را از موارد مهم در جهت تشویق بیشتر بانوان به ورزش دانست و افزود: «در حال حاضر به خاطر وجود مشکلات مالی و خانوادگی کمتر از ۳۰ درصد زنان و دختران ما ورزش می کنند که این رقم در مقایسه با تعداد بالای جمعیت زنان در جامعه ما رقم بسیار ناچیزی است.»پروانه م مربی یکی از باشگاه های منطقه غرب تهران نیز معتقد است: زنان بالای ۳۰ سال اغلب براساس توصیه پزشک اعصاب و روان و یا برای حل مشکلات جسمی خود به باشگاه ها مراجعه می کنند و دختران و زنان زیر این سن نیز بیشتر برای تناسب اندام خود به ورزش رو می آورند نه برای حفظ سلامت خود.

وی عدم وجود مراکز ورزشی خاص بانوان را از بزرگترین مشکلات ورزشی بانوان دانست و افزود: «در حال حاضر حتی فدراسیون ورزشی، ورزش بانوان مکان ثابتی جهت برگزاری دوره های مربیگری و برگزاری امتحانات در اختیار ندارد.»پروانه م در خاتمه گفت: «اگر سازمان تربیت بدنی اعتبارات بیشتری برای ورزش بانوان در نظر بگیرد و وام هایی با شرایط مناسب جهت اختصاص فضای مناسب تر و تهیه امکانات به روز در اختیار صاحبان مراکز ورزشی خصوصی قرار دهد، شاید تا حدی مشکلات موجود مرتفع شود. اما در حال حاضر سقف وام ها آن قدر پایین است که حتی پاسخگوی قسمت بسیار کوچکی از مشکلات صاحبان این اماکن نیست.

»علاوه بر جو فرهنگی حاکم بر جامعه که در آن ورزش خصوصاً برای دختران و زنان به عنوان یکی از رکن های اساسی حفظ سلامت جسم و روان جامعه و افراد تلقی نمی شود، منابع مالی و اعتباری که در اختیار مسئولین ورزش بانوان قرار دارد، بسیار ناچیز است و جهت ساماندهی و سازماندهی مناسب مراکز و امکانات مورد نیاز کافی نیست.نمونه بارز آن وجود مشکلاتی به مراتب بیشتر در اکثر شهرستان های کشور است.

مانند نیمه کاره ماندن ساخت سالن ورزشی بانوان لاهیجان با یک هزار و ۴۴ متر مربع زیر بنا به مدت هفت سال از آغاز بنای آن و یا عدم وجود حتی یک فضای ورزشی برای زنان در شهرستان های کوچک.این در حالی است که در شهرستان ها به لحاظ بافت سنتی و فرهنگی حاکم اغلب زنان در خانه به سر می برند و این مسأله باعث بروز انواع بیماری ها و آسیب های روحی و جسمی در میان این افراد می شود.

زهره مرزوقی، کارشناس ورزشی سازمان تربیت بدنی با بیان این مطلب که در حال حاضر مهمترین معضلی که ورزش بانوان با آن روبه رو است، کمی اعتبارات تخصیص یافته، اماکن و کارشناسان مربوطه است، گفت: «با توجه به این که نیمی از جمعیت جامعه ما را زنان و دختران تشکیل می دهند، ورزش ما تنها شکل تشریفاتی دارد. نمونه بارز آن المپیک ۲۰۰۴ آتن است که از میان رشته های مختلف، تنها به یک زن در رشته تیراندازی مجوز حضور در مسابقات آتن داده شد.»

مرزوقی آمادگی جسمانی را در سطح عمومی به دلیل عدم نیاز به وسایل و امکانات خاص و پایین بودن هزینه آن و تکواندو و کاراته را در سطح تخصصی از جمله رشته های ورزشی مورد استقبال از سوی زنان و دختران دانست و تصریح کرد: «اگر اعتبارات و امکانات مناسب در اختیار ورزش بانوان قرار گیرد، به کارشناسان سازمان بهای بیشتری داده شود، مدیران مربوطه در هر بخش براساس تخصص انتخاب شوند و وقت کافی را برای رسیدگی به وظایف خود اختصاص دهند، همچنین صدا و سیما نیز موفقیت های ورزشی بانوان در جاهایی که قابل انعکاس است را منعکس کند، مشکلات تا حد زیادی حل خواهد شد.»

وی رمز موفقیت ورزشکاران را مطرح شدن آنان دانست و افزود: «اکنون وقت آن رسیده که پا را از ورزش همگانی و مسابقات داخلی فراتر گذاریم و به ورزش قهرمانی بپردازیم. زیرا در ورزش قهرمانی برافراشتن پرچم یک کشور علاوه بر کسب وجهه ورزشی باعث مطرح شدن آن کشور از جهات دیگری چون اقتصادی سیاسی و غیره در جهان می شود.»

۲۵۲۰ مکان ورزشی در برابر نیمی از جمعیت کشور

در حالی که دختران در بسیاری از ورزش های مجاز و رقابت برون مرزی پیشرفت چشمگیری نسبت به پسران دارند اما تمام موارد حاکی از آن است که اعتبارات و امکانات تخصیص یافته به ورزش بانوان در مقایسه با مردان در سطح بسیار پایین تری قرار دارد و کمبود بودجه تأثیر زیادی در امور ورزشی بانوان دارد.

زهرا احمدی پور معاون سازمان تربیت بدنی در امور بانوان با اشاره به این که بانوان با کمبود شدید اماکن سرپوشیده مواجه هستند گفت: به نظر می رسد بهترین راه هماهنگی سیاست ها و برنامه ریزی کلان ورزشی مردان و زنان است که در این باره گزارشات زیادی مخابره شده است که از آن جمله می توان به مواردی چون رعایت مسائل تکنولوژی و تطابق جغرافیایی در فرآیند برنامه های توسعه، بهره گیری منطقی هر چه بیشتر از ظرفیت های موجود، تدوین و اجرای محورهای استانداردسازی متناسب با رخدادهای جدید، ایجاد سیستم ورزش های مؤثر در بهره برداری مطلوب تر از امکانات، تمرکز بر توسعه کیفی ظرفیت ها و توزیع عادلانه امکانات در سطح کشور اشاره کرد.

وی ایجاد مکانیزم اولویت دهی علمی به یکایک فعالیت های اجرایی که در آن با بهره گیری از نظام های مدیریت نوین در سیستم های گوناگون آموزش های کوتاه مدت و بلند مدت در جهت ترویج فعالیت های ورزشی و سوق دادن ورزش بانوان به سوی ستاره گرایی را از جمله برنامه ها و طرح های در دست اجرای معاونت دانست و افزود: «اگر بخواهیم کارشناسان و کارکنانی با آگاهی و توانمندی روز آمد داشته باشیم باید برای ارتقای شغلی، ظرفیت سازی و افزایش سطح علمی آنان کوشش کنیم.»

معاونت سازمان تربیت بدنی در امور بانوان گفت:«طبق آخرین آمار موجود بیشترین گرایش زنان و دختران به ورزش همگانی است و در حدود ۷۰۶۷۱۰ (۲/۲ درصد) نفر به ورزش همگانی می پردازند بر این اساس به نظر می رسد با توجه به بودجه پیش بینی شده و تقاضای مخاطبین ما به تغییرات عمده در اهداف کمی و کیفی نیازمندیم. همچنین نسبت ورزشکاران زن تحت پوشش به کل جمعیت زنان کشور ۲۸ درصد است که در ارتباط با ورزش قهرمانی ۱۴ درصد زنان نسبت به جمعیت کل کشور تحت پوشش ورزش همگانی قرار دارند که این آمار مؤید این امر است که باید در جهت فرهنگ سازی و گسترش ورزش بانوان اهتمام بیشتری به عمل آورد.»