قالب خبری داریا نیوز

خسرو حمزه عضو کمیسیون روانشناسی کمیته ملی المپیک می گوید که امروزه علم روانشناسی جایگاه ویژه‌ای در کسب نتایج ورزشکاران المپیکی دارد اما با این حال این علم هنوز در ورزش ایران جا نیفتاده و بیشتر جنبه شعاری دارد. وی تاکید می کند که یکی از بزرگترین‌ علامت سوال‌هایش این است که در بازی‌هایی مانند المپیک که فشار زیادی بر روی کاروان است، چرا کمیته ملی المپیک روانشناسی را اعزام نمی‌کند؟

عضو انجمن روانشناسی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ورزشی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره آخرین وضعیت فرد المپیکی تیر و کمان اظهار کرد: من کارم را در اردیبهشت ماه در تهران آغاز کردم. دلیل حضورم در این رشته این است اکثر کمانداران خودشان به آکادمی ملی المپیک مراجعه می‌کردند و با هم صحبت می‌کردیم. اگر روانشناس جدیدی با آن‌ها کار می‌کرد تا با شرایطشان آشنا می‌شد، زمان می‌برد. بنابراین به درخواست کمانداران این مسئولیت را پذیرفتم.

وی در واکنش به این مساله که تغییر مربیان تیم ملی انتقاد کمانداران المپیکی را در پی داشت، تصریح کرد: تغییر مربی ممکن است تا حدودی شرایط تیم ملی را بر هم بزند، اما خوشبختانه وضعیت حاکم بر تیم ملی خوب است. مربیان فعلی دارند تلاش می‌کنند که المپیکی‌ها نتیجه‌ بگیرند.

روانشناس المپیکی‌های تیر و کمان، درباره لزوم به کارگیری از این علم در ورزش قهرمانی، خاطر نشان کرد: اکثر تیم‌ها قبل از المپیک از نظر جسمانی و تکنیکی به اوج آمادگی می‌رسند و به مقوله روانی توجه ویژه‌ای دارند. متاسفانه ما به این مساله توجه چندانی نداریم و از همین نقطه هم ضربه خوردیم. عملکرد یک ورزشکار منوط به آمادگی جسمانی، ‌تکنیکی و روانی است. اگر روی مسایل روانی ورزشکاران توجه ویژه‌ای نداشته باشیم، نباید توقع نتایج خاصی از آن‌ها وجود داشته باشد.

دکتر حمزه با بیان این که متاسفانه هنوز برخی فکر می‌کنند که آمادگی روانی یعنی سخنرانی کردن روانشناسان برای ورزشکاران، تاکید کرد: برخی به غلط آمادگی روانی را تهییج کردن ورزشکاران می‌دانند. آمادگی روانی مجموعه‌ای از مهارت‌ها است که باید آن را آموخت و تمرین کرد. بازیافت تمرکز، کنترل استرس و سرسخت بودن ورزشکاران چیز‌هایی نیستند که با گفتن چهار جمله برطرف شود. در واقع روانشناسی پاشنه آشیل کاروان است، اما متاسفانه قرار نیست روانشناسی به همراه کاروان به المپیک برود. به ما گفته‌اند که ظرفیت‌ها محدود است، اما به این مساله توجه ندارند که آمادگی روانی اهمیت بسیار بالایی دارد. متاسفانه فعلا علم روانشناسی جا نیفتاده و بیشتر جنبه شعاری دارد.

عضو کمیسیون روانشناسی ورزش کمیته ملی المپیک با اشاره به این که نگرش برخی از تیم‌ها به روانشناس کلیشه‌ای است، تصریح کرد: من از ۱۷ ماه قبل از بازی‌های آسیایی «گوانگجو» با قایقرانان کار می‌کردم. آن‌ها علم روانشناسی را جدی گرفتند و نتیجه‌اش را دیدند. در المپیک پکن، کشور چین قهرمان بازی‌ها شد. رییس روانشناسان ورزشی چین، پروفسور «گنگ یانگ سی» به ایران آمد و برای ما دوره آموزشی گذاشت. او به ما گفت که در بازی‌های پکن، چین ۵۱ طلا گرفت. برای کسب این مدال‌ها ۵۰ روانشناس با ورزشکاران کار می‌کردند که در این میان ۳۴ روانشناس به طور مستقیم با تیم‌ها کار می‌کردند و ۱۶ نفر هم به صورت آنلاین در اختیار المپیکی‌ها بودند که در هر موقع شبانه روز پاسخ نیازهای آن‌ها را می‌دادند. وقتی ما درباره ورزش چین حرف می‌زنیم باید به همه این مسایل فکر کنیم. باید دید چرا تیم‌های بزرگ از روانشناس استفاده می‌کنند؟ قطعا آن‌ها هم محدودیت دارند، ولی حتما روانشناسی کسب نتایج خوب را تضمین می‌کند. باید یک فرد متخصص نیاز ورزشکاران را تامین کند و در مسابقات به همراه آن‌ها باشد تا هم مهارت‌ها را یاد بگیرند و هم مدام تمرین کنند. با روند فعلی موفقیت ورزشکاران ما ریتم ندارد و به صورت سینوسی است.

عضو انجمن روانشناسی ایران در پاسخ به این پرسش که آیا ورزشکاران و کادر فنی، شما را به عنوان روانشناس پذیرفته‌اند؟ به ایسنا گفت: اکثر مربیان در ذهنشان طرحی دارند که خودشان را برای قرار گرفتن در آن شرایط آماده کرده‌اند و به محض این که این طرح به هم می‌خورد، نمی‌توانند کاری انجام دهند. طالبیان ملی‌پوش قایقرانی یکی از کسانی است که من با او ۱۷ ماه کار کرده‌ام. برای بازی‌های «گوانگجو» از قبل تصور می‌شد که در فینال هزار متر تک نفره کایاک از ابتدای مسابقه جلوتر از بقیه باشد، چون در مسابقات جهانی و آسیایی از همه حریفانش پیشی می‌گرفت. ‌من به او گفتم که ممکن است در مسابقه از حریفانت عقب بیفتی‌. به همین دلیل تمرینات ذهنی زیادی با هم انجام دادیم. در بازی‌های «گوانگجو» این اتفاق افتاد، در ۱۰۰ متر اول مسابقه از میان ۹ نفر ششم بود. در مسافت ۲۵۰ متر در میان سه نفر اول قرار گرفت. در ۵۰۰ متر دوم شد و در ۷۵۰ متر اول شد و عنوان قهرمانی را از آن خود کرد. دلیل این اتفاق این بود که او آمادگی روانی داشت. کسب مدال طلای او در «گوانگجو» اتفاقی نبود.

وی افزود: اگر تیم‌های فدراسیون‌ها به دنبال این هستند که از یک مربی مهارت‌های ذهنی استفاده کنند، باید بدانند که این افراد باید با ورزشکاران به عنوان افرادی توانمند کار کنند. بنابراین روانشناسان باید از نهادهای قانونی و دولتی که متولی روانشناسی هستند، تایید شوند. یکی از دلایلی که باعث شد تیم‌های المپیکی مقابل روانشناسان گارد بگیرند، همین مساله بود. علم روانشناسی مدعیان زیادی دارد. برخی از فدراسیون‌ها از کسانی استفاده کردند که در هیچ یک از مقطع کارشان درس روانشناسی نخوانده‌اند، مثلا یک فرد پزشک می‌گوید که من یک روانشناس هستم. کسی هم از آن‌ها نمی‌پرسد که آیا از نظام روانشناسی کارت داری یا نه، متاسفانه چون خیلی‌ها خراب کاری کرده‌اند راه را برای کار کردن روانشناس بسته‌اند.

دکتر حمزه با بیان این که مربیان تیم‌ها هم باید از کارهای روانشناختی آگاهی داشته باشند، به ایسنا گفت: هیچ مربی نمی‌تواند روانشناس تیم ملی باشد، چرا که مربی درباره ورزشکار قضاوت می‌کند، اما روانشناس همه مسایل ورزشکار را می‌شنود و به او راهکار می‌دهد. این مربی است که تصمیم می‌گیرد یک ورزشکار روی نیمکت بنشیند و فرد دیگر در زمین بازی کند. ممکن است شنیدن مسایل ورزشکاران در تصمیم گیری مربیان دخیل شود، خود روانشناسان هم از این که به خانواده‌هایشان مشاوره دهند، نهی شده‌اند چرا که روابط خانوادگی دخیل است.